گزارشی از ظرفیت‌های پیدا و پنهان صنایع قطعه سازی در مشهد

مرتضی محمدپور | شهرآرانیوز - آمار‌ها نشان می‌دهد که در حال حاضر ۱۸۰ واحد قطعه ساز در خراسان رضوی فعال هستند. سهم مشهد در تعداد این واحد‌ها ۸۰ درصد است. به گفته فعالان اقتصادی، مشهد در دو دهه گذشته به دلیل استقرار واحد‌های قطعه ساز، یکی از قطب‌های این صنعت در کشور بوده، به طوری که اکنون نزدیک به ۱۵ درصد تولید قطعه کشور مربوط به این شهر است.

تولیدکنندگان می‌گویند در صورتی که موانعی مانند کمبود نقدینگی و کمبود زمین برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای و مشکلات مالیاتی قطعه سازان مشهد برطرف شود، به طور حتم سهم این شهر در تولید قطعه خودرو کشور بیشتر می‌شود. بیست ودومین نمایشگاه بین المللی قطعات خودرو و صنایع وابسته در نمایشگاه بین المللی مشهد کار خودش را آغاز کرده به همین بهانه فرصت را مغتنم دانستیم تا پای گفت وگوی تولیدکنندگان بنشینیم. این نمایشگاه تا پنجشنبه همه روزه از ساعت ۱۶ تا ۲۲ در محل برپایی نمایشگاه‌های بین المللی مشهد، پذیرای بازدیدکنندگان است.

بحران نقدینگی

رضا فتاحی، مدیر فروش یکی از شرکت‌های تولیدکننده لوازم یدکی خودرو که در حوزه صادرات نیز فعالیت دارد، با اشاره به نقش اثرگذار تولیدکنندگان استان در بازار‌های داخلی و حتی سبد صادرات کشور می‌گوید: بحران نقدینگی به دلیل مطالبات انباشته شده قطعه سازان از خودروسازان و افزایش چشمگیر قیمت مواد اولیه و نهاده‌های تولید ایجاد شده، از مهم‌ترین مشکلات کارآفرینان این حوزه است.

وی می‌افزاید: با اینکه فروش خودرو توسط دو خودروساز بزرگ به صورت نقدی انجام می‌گیرد و مدت‌ها قبل از تحویل خودرو مبالغ را از مردم می‌گیرند، با قطعه سازان قرار داد ۱۲۰ روزه برای تحویل پول منعقد می‌کنند، اما در زمان مقرر پول پرداخت نمی‌شود و بعضا تا ۲۰۰ روز هم پرداخت‌ها طول می‌کشد.

محمدی، یکی دیگر از افرادی که در نمایشگاه غرفه دارد، در گفتگو با شهرآرا هم از نوسان زیاد قیمت مواد اولیه در بازار گلایه می‌کند و می‌گوید: بازار مواد اولیه در شرایط فعلی به صورت لحظه‌ای و ساعتی قیمت گذاری می‌شود و همین مسئله سبب می‌شود تولیدکننده‌ها قادر به برآورد هزینه تمام شده و برنامه ریزی برای آینده کاری خود نباشند.

وی می‌افزاید: وقتی مواد اولیه با نرخ گرانی به دست تولیدکننده می‌رسد، این مسئله سبب می‌شود فضا برای فعالیت تولیدکنندگان زیر پله‌ای فراهم شود و بازار به دست آن‌ها بیفتد. نتیجه این مسئله هم افزایش تصادفات است.

ضرورت حمایت از عمق داخلی سازی

حسینی، یکی دیگر از قطعه سازان، هم با بیان اینکه در شرایط تحریمی باید از تولیدکنندگان داخلی برای افزایش عمق داخلی سازی حمایت شود، می‌گوید: هرچه در فرایند داخلی سازی جلو می‌رویم، سرمایه گذاری مورد نیاز برای ساخت داخل بیشتر می‌شود، اما در عمل، هیچ حمایتی در این حوزه صورت نمی‌گیرد و تولیدکنندگان در تأمین سرمایه برای افزایش عمق داخلی سازی با مشکل مواجه هستند.

نمازی، یکی دیگر از غرفه داران، با بیان اینکه قیمت گذاری تحمیلی یکی از مشکلاتی است که خودروسازان برای قطعه سازان ایجاد کرده اند، می‌گوید: قطعه ساز برای ادامه فعالیت تولیدی خود به اجبار نرخ گذاری‌های تحمیلی خودروسازان را می‌پذیرد، این در حالی است که مدام به دلیل شرایط تورمی با رشد هزینه‌ها مواجه است.

لزوم سازمان دهی شبکه نمایندگی‌ها

مسعود انصاری، رئیس نمایندگی‌های یک گروه قطعه ساز، هم به شهرآرا می‌گوید: نوسان قیمت ارز و فقدان حضور یک شبکه نمایندگی کارآمد، دو چالشی است که باعث می‌شود شرکت‌های قطعه ساز، به طور مستمر با تکانه‌های ناشی از ناپایداری اقتصاد دست به گریبان باشند.

وی می‌افزاید: به طور خاص، نبود یک شبکه به هم پیوسته از نمایندگی‌های عرضه لوازم یدکی خودرو در کشور، شرایط را به گونه‌ای رقم زده است که مسیر پیشرفت برای بسیاری از شرکت‌های تولیدکننده بزرگ قطعات محدود به یک حد مشخص باشد و فاصله میان قطعه سازان دولتی با شرکت‌های خصوصی، همیشه دست نخورده باقی بماند؛ زیرا نظارت بر موضوع تقلب و عرضه کالا‌های جعلی با برند‌های شناخته شده بازار، موضوعی است که باید با مشارکت بازرسان اصناف و تعزیرات و البته شرکت‌های قطعه ساز صورت بگیرد، اما ازآنجاکه شبکه قانونی و هدفمندی از نمایندگی‌های مجاز عرضه کننده لوازم یدکی در کشور وجود ندارد، سودجویان و محتکران به سادگی می‌توانند در زنجیره تولید نفوذ کنند و کالای نامعتبر خود را به نام یک شرکت تولیدکننده معتبر به دست خریدار برسانند.

وی در ادامه با اشاره به مشکلات تأمین مواد اولیه می‌گوید: مواد اولیه یک بحث تأمین دارد که در بازار با مشکل رو به رو ست و یک موضوع دیگر، قیمت مواد اولیه است. وقتی مواد اولیه قیمت آزاد دارد، اما قطعه خودرو قیمت دستوری دارد، می‌توان انتظار رشد صنعت قطعه سازی را داشت؟

سهم مشهد در قطعه سازی

رئیس انجمن قطعه سازان خراسان رضوی هم در گفتگو با شهرآرا با بیان اینکه سهم فعلی صنایع استان و مشهد از تولید قطعه خودرو به ۱۵ درصد رسیده است، می‌گوید: در سال ۱۳۹۵، سهم استان و مشهد از قطعه سازی کشور حدود ۱۲ درصد بود، اما بعد از تحریم‌ها به دلیل تلاش برای افزایش عمق داخلی سازی، قطعه سازان خراسانی توانستند سهم خود را افزایش دهند.

محمدمهدی شکورزاده می‌افزاید: اکنون بیش از ۱۲ هزار نفر در صنعت قطعه سازی خراسان رضوی مشغول به فعالیت هستند که بیش از ۹ هزارنفر از این تعداد در واحد‌های تولیدی مشهد مشغول به کارند.

وی درباره مشکلات تولیدکنندگان خراسانی و مشهد هم می‌گوید: کمبود نقدینگی مهم‌ترین مشکل واحد‌های تولید است. اکنون تولیدکنندگان سایر شهر‌ها نسبت به قطعه سازان خراسانی و مشهدی بهتر می‌توانند از بانک‌ها تسهیلات دریافت کنند. کمبود نقدینگی سبب شده است بخشی از ظرفیت‌های صنعت قطعه سازی شهرمان بدون استفاده باقی بماند. وی ادامه می‌دهد: مشکل نقدینگی از معضلات قطعه سازان است و انتظار داریم بانک‌ها با ایجاد خط اعتباری برای شرکت‌های قطعه سازی، راه را برای توسعه و پیشرفت این صنعت در استان فراهم کنند.

وی به مشکل کمبود زمین برای توسعه واحد‌های قطعه ساز هم اشاره می‌کند و می‌گوید: در شهرک‌های صنعتی استان، زمینی برای توسعه واحد‌های قطعه ساز وجود ندارد و همین مسئله سبب محدودسازی سرمایه گذاری برای ایجاد واحد‌های جدید شده است. انتظار می‌رود برای اینکه خراسان رضوی و مشهد از دیگر استان‌ها عقب نمانند، تدبیری برای این مسئله اندیشیده شود. وی درباره طلب قطعه سازان از خودروسازان هم می‌گوید: قرارداد‌های قطعه سازان با خودروسازان برای تسویه پول ۱۲۰ روزه است، اما در عمل ۱۷۰ تا ۱۸۰ روز طول می‌کشد.

کاهش کیفیت و افزایش قیمت قطعات خودرو در حصار تحریم‌ها + ویدئو